اصل کلی در حضانت :
در قانون در خصوص حضانت این طور بیان شده که علی الاصول با پدر و مادر می‌باشد و اگر پدر فوت کند با مادر است.
اما این اصل استثنائاتی دارد که باید در جای جای قوانین مرتبط، آنها را جستجو کرد:
در اینجا بر آنیم که فروض مختلفی را که حضانت از پدر و مادر گرفته خواهد شد را بیان کنیم.
«فرض اول» در صورتی که پدر فوت کند:
حضانت در درجه اول با مادر است و اگر مادر مصلحت طفل را به خطر بیندازد و یا اینکه ازدواج کرده باشد با جد پدری است، زیرا جد پدری بعد از پدر، به عنوان ولی قهری کودک می‌باشد.
«فرض دوم» در صورتی است که مادر ازدواج کند و جد پدری در قید حیات نباشد :
در این صورت حضانت به طور کلی با پدر است اما اگر انحطاط اخلاقی پدر به اثبات برسد ، با سلب حضانت از پدر و سلب ولایت قهری وی نهایتاً از طریق دادستان و حاکم شرع، شخصی از اقوام طفل را به عنوان سرپرست قانونی وی تعیین می‌نمایند که میتواند جد مادری، عمه ، عمو ،خاله و.... باشد.
«فرض سوم» زمانی است که طفل پدر خود را اساساً ندیده ، مادر ازدواج کرده و از دوران کودکی تاکنون با پدربزرگ و مادربزرگ مادری خود زندگی کرده است:
در این صورت اگر انحطاط اخلاقی وجود نداشته باشد ولی طفل به دلیل عدم شناخت از پدرش نزد وی نماند و مصلحت طفل در خطر باشد ، قانونگذار درخصوص تعیین تکلیف حضانت طفل ساکت است . بنابراین متاسفانه چاره ای نیست جز رجوع به کلیات قانونی . تنها راه ممکن این است که پدر با حضور در دفترخانه اسناد رسمی یک سند وکالت نامه کاری تام الاختیار به جد مادری دهد تا در مورد انجام امور نوه از جمله تحصیل ، خروج از کشور ، افتتاح حساب و.... بتواند از آن استفاده کند. و نیز پدر باید در این وکالت نامه قید کند که جد مادری ازجانب وی وکیل است و سرپرستی و نگهداری دایم طفل از سوی خودش را به جد مادری واگذار نماید .
این راهکار در زمانی که بیم خطر آسیب روحی و روانی به طفل برود، میتواند ، راهگشا باشد.
