مراحل صدور حکم موت فرضی غایب مفقود الاثر

_{^{برای تصرف اموال شخص غایب و صدور حکم فوت فرضی چه مراحلی لازم است ؟}}

• غایب مفقود الاثر شخصی است که مدت نسبتاً طولانی از اقامتگاه و محل سکونت خویش دور شده است و هیچ گونه خبری از او نیست. ماده ۱۰۱۱ قانون مدنی نیز غایب مفقودالاثر را تعریف کرده است.
• وضعیت حقوقی حاکم بر امور غایب به دو بخش امور مالی و غیر مالی تقسیم می شود.
• در امور مالی پنج مرحله مجزا برای اداره امور غایب در نظر گرفته می شود.
• امور غیر مالی غایب هم که متوجه طلاق زوجه غایب است طبق مواد ۱۰۲۹ و ۱۱۵۶ قانون مدنی انجام خواهد شد.

_{^{مراحل صدور حکم موت فرضی در امور مالی غایب مفقود الاثر}}

مرحله 1 - اداره اموال غایب به وسیله نماینده قراردادی یا قانونی 

در صورتی است که امور شخص غایب به وسیله وکیل او انجام شود که معمولا مشکلی در این زمینه به وجود نمی آید و دادستان و دادگاه در این امور دخالت نخواهند کرد. مگر اینکه صلاحیت وکیل از بین برود.(ماده ۱۴۰ قانون امور حسبی) اما ممکن است اشخاصی نیز وجود داشته باشند که به حکم قانون حق تصدی امور را داشته باشند مثلا غایب صغیر یا مجنون باشد که در اینصورت ولی یا قیم حق تصدی امور را خواهد داشت (مواد ۱۱۸۰ و ۱۲۱۸ قانون مدنی). 
مرحله 2 - حفظ أموال غایب قبل از تعیین امین

 معمولا در فاصله بین غیبت تا نصب امین به وسیله دادگاه ، قانون حفظ و نظارت اموال غایب را تا تعیین امین به عهده دادستان قرار داده است؛ (مواد ۱۱۳و ۱۱۵ قانون امور حسبی) 
مرحله سوم - نصب امین برای اداره أموال غایب

 در صورتیکه غایب برای اموال خود به شخصی وکالت نداده باشد و کسی هم قانونا حق تصدی امور را نداشته باشد به صراحت ماده ۱۰۱۲ قانون مدنی امین تعیین می گردد. همچنین دادگاه وثیقه عینی بابت ضمانت جهت جلوگیری از تقصیر امین از او اخذ می کند.(ماده ۱۰۱۳ قانون مدنی) 

مرحله چهارم - بعد از گذشت دو سال از اخرین خبر از غایب اموال به طور موقت به تصرف ورثه داده خواهد شد. (ماده ۱۳۵ و ۱۳۶ قانون أمور حسبی) البته مشروط بر اینکه غایب برای اداره أموال خود کسی را تعیین نکرده باشد و دو سال تمام از اخرین خبر از غایب گذشته باشد.(ماده ۱۰۲۵ قانون مدنی) 

مرحله پنجم - صدور حکم موت فرضی و تصرف قطعی اموال به ورثه

 در این مرحله چون هیچ گونه دلیلی دال بر مرگ او در دسترس نیست و قرینه و اماره ای هم مبنی بر زنده بودن شخص وجود ندارد در این حالت با عنایت به اصول عملیه -استصحاب- راه چاره جست. یعنی شک لاحق یقین سابق را از بین نمی برد. پس تا زمانیکه حکم موت فرضی صادر نشده شخص زنده محسوب می شود و احکام شخص زنده بر او حمل میشود. اما از زمانیکه حکم موت فرضی صادر شد اماره موت تلقی می شود و اماره از اصل عملی مقدم تر است. 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص مراحل صدور حکم موت فرضی - غایب مفقوالاثر}}

♦  مراحل صدور حکم موت فرضی در مطالب فوق بیان شد اما صدور حکم موت فرضی که توسط دادگاه انجام می شود، ابتدا دادگاه اقدام به نشر آگهی کرده این اگهی سه دفعه متوالی و هر کدام به فاصله یک ماه در یکی از جراید محل و یکی از روزنامه های کثیرالانتشار تهران منتشر خواهد شد. دادگاه وقتی می تواند حکم موت فرضی را صادر کند که یکسال از تازیخ اخرین اگهی گذشته باشد و حیات غایب معلوم نشده باشد.(ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی و ۱۵۵ قانون امور حسبی) 
♦  برای صدور حکم موت فرضی مقدمات و شرایط زیر حاکم است: 
1- ابتدا تقدیم دادخواست توسط اشخاص ذی نفع ورثه وصی یا موصی له ؛ این درخواست کتبی شامل مشخصات فایب تاریخ غیبت و ادله ای که به حکم قانون می توان در خواست حکم موت فرضی نمود (مواد ۱۵۳ و ۱۵۴ قانون امور حسبی) .
2- انتشار اگهی فوق الذکر( ۱۵۵ قانون امور حسبی و ۱۰۲۳ قانون مدنی)
3- انجام تحقیق و بررسی لازم توسط دادگاه و احراز شرایط لازم برای صدور حکم موت فرضی طبق ماده ۱۵۷ قانون امور حسبی و مواد ۱۰۲۰ و ۱۰۲۲ قانون مدنی.